لجبازی در نوجوانان از جمله عواملی است که همواره زمینه تنش بین والدین و فرزند را ایجاد می‌کند. در این شرایط ممکن است در فضای خانه نوعی جبهه بندی صورت بگیرد و نوجوان احساس کند که اصلا از جانب خانواده خود درک نمی‌شود. این احساس بحران‌های نوجوانی را تشدید کرده و می‌تواند به بروز مشکلاتی نظیر درگیری با خانواده، انزوا و گوشه گیری، افزایش پرخاشگری و سایر مواردی از این دست بیانجامد. اما جوانی که در حال ورود به دنیای بزرگسالان هست چگونه می‌تواند درست فکر کرده و عمل کند؟ پدر و مادر سهم بزرگی در ایجاد بستری دارند که نوجوان بتواند با آزمون و خطا به تجربیات لازم برای گذر از کودکی برسد. اما بیشتر موارد والدین هم از چگونگی گذر از این مسیر اطلاعی ندارد. در صورتی که تنش زیادی در خانواده دارید، حتما مشاوره نوجوان دریافت کنید.

منبع :  لجبازی نوجوانان

آشنایی با علائم لجبازی در نوجوانان

بسیاری از والدین هنگامی که فرزندشان به دوران نوجوانی می‌رسد از این موضوع شکایت دارند که “او لجباز شده و دیگر به سادگی به حرف‌های ما گوش نمی‌کند”. این موضوع تا حدی طبیعی است و می‌تواند به عنوان علامت گذار از دوره کودکی به بزرگسالی در نظر گرفته شود. چرا که در این سنین پسران/دختران می‌خواهند به همه اطرافیانشان اعلام کنند که دیگر بزرگ شده‌اند و صاحب رای و نظر خاص خود هستند.

با این حال این رفتار در بسیاری از خانواده‌ها به عنوان علامتی از لجبازی در نظر گرفته می‌شود. اما رفتارهایی که به طور جدی به عنوان لجبازی در دوران نوجوانی تلقی می‌شوند و باید دید علت چیست عبارتند از؛

• افزایش تحریک پذیری
• ناتوانی در پذیرش عقاید مخالف
• اصرار مفرط برای انجام کارهای پرخطر
• اجتناب از گفتگو و در عوض پرداختن بیش از حد به بحث و مرافعه

علت لجبازی در نوجوانان چیست

عوامل مختلفی در تعامل با یکدیگر منجر به بروز رفتارهای لجوجانه در نوجوانان می‌شوند. از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به عوامل زیستی و روانشناختی اشاره کرد که در ادامه به توضیح هریک از آن‌ها پرداخته‌ایم.

عوامل زیستی مرتبط با لجبازی در  نوجوانان

از جمله این عوامل می‌توان به نوسانات هورمونی شدیدی که در این دوران اتفاق می‌افتند اشاره کرد. همچنین تغییرات ظاهری که به دلیل بلوغ اتفاق می‌افتند نیز در روحیه نوجوانان تا حد زیادی تاثیرگذار هستند. در واقع بسیاری از آن‌ها در سازگاری با شرایط جدید مشکل دارند. همین مسئله باعث می‌شود که مشکلات درونی خود را از طریق برون ریزی با رفتارهایی نظیر لجبازی و بداخلاقی نشان دهند.

عوامل روانشناختی مرتبط با لجبازی نوجوانان  

از جمله دیگر عوامل بسیار مهمی که در بروز لجبازی در نوجوانان نقش دارند عوامل روانشناختی هستند. در واقع لجبازی در بسیاری موارد ابزاری است که نوجوان به طور غیرمستقیم می‌خواهد نزدیک شدن خود به دوران بزرگسالی را به دیگران نشان دهد.

او می‌خواهد خانواده و دوستانش این مسئله را درک کنند که هویت منحصر به فردی دارد و از قدرت تفکر، استدلال و تصمیم گیری برخوردار است. از همین رو ممکن است در برابر توصیه‌های بسیار ساده والدین نیز مقاومت کرده و بی هیچ دلیل خاصی با آن‌ها مخالفت کنند. در این شرایط باید به فرزندتان فرصت بدهید، انعطاف پذیری بیشتری داشته باشید و به او نشان دهید برای هویتش ارزش قائل هستید.

چگونگی مقابله با لجبازی فرزند نوجوان

مقابله با لجبازی فرزندان در دوران نوجوانی در بسیاری از موارد منجر به بروز تنش‌های زیادی در خانواده می‌شود. برای غلبه بر این مشکل روانشناسان توصیه‌های مختلفی را ارائه می‌کنند که در ادامه به پنج مورد از مهم‌ترین آن‌ها اشاره کرده‌ایم.

1- در مورد دوران نوجوانی اطلاعات کسب کنید

برای اینکه بتوانید با یک مشکل مقابله کنید باید در ابتدا آن را به خوبی بشناسید. مشاهدات بالینی نشان می‌دهند والدینی که اطلاعات چندانی از دوران نوجوانی و خصوصیات خاص آن ندارند، اغلب تنش‌های بیشتری را در خانواده خود تجربه می‌کنند. چرا که نبود درک متقابل، لجبازی در دوران نوجوانی را افزایش داده و در نتیجه به پیچیده‌تر شدن اوضاع می‌انجامد. در نتیجه باید قبل از اینکه فرزندتان به دوران بلوغ و نوجوانی برسد اطلاعات خود را در مورد بحران‌ها و چالش‌های پیش رویتان بالا ببرید.

2- اصول گفتگوی موثر را بلد باشید

کسانی که با اصول گفتگوی موثر آشنا هستند می‌دانند که چه زمان و چه موقعیتی را برای گفتگو با نوجوان انتخاب کنند. برای مثال صحبت کردن در مورد مسائل مهم در شرایطی که فرزندتان به هر دلیلی در وضعیت جسمانی و روحی مناسبی قرار ندارد، به احتمال بیشتری به لجبازی او ختم می‌شود. همچنین باید از حرف زدن و توصیه کردن زمانی که نوجوان خشمگین است بپرهیزید. به جای این کار در مکالمه‌تان کمی وقفه بیاندازید و زمانی که عصبانیتتان فروکش کرد، مجددا در مورد موضوع مورد نظر صحبت نمایید.

3- از روش هدایت غیر مستقیم کمک بگیرید

نوجوانان در دوره استقلال یابی به سر می‌برند. از همین رو کمتر از دستوراتی که پدر و مادر به آن‌ها می‌دهند پیروی می‌کنند. آن‌ها دوست دارند چارچوب‌های شخصی خود را داشته باشند و از نظر روانی مستقل شوند. با این حال آن‌ها هنوز هم به هدایت و راهنمایی شما نیاز دارند. در این شرایط باید روش هدایت غیرمستقیم را اتخاذ کنید.

برای مثال به جای اینکه در مورد دوستان نوجوان بدگویی کنید و او را از معاشرت با دیگران با منع نمایید. سعی کنید شخصا ارتباطی صمیمانه با دوستان فرزندتان برقرار کرده و با خانواده‌های آن‌ها آشنا شوید؛ این کار به شما کمک می‌کند که شیوه‌ای غیر ملموس‌تر کنترل اوضاع را در دست بگیرید.

4- نوجوان را با سلایق خود محدود نکنید

برخی از والدین به فرزندشان به عنوان وسیله‌ای برای رسیدن به آرزوهای ناکام شده خود نگاه می‌کنند. این امر باعث می‌شود وقتی نوجوان مسیر متفاوتی را در زندگی در پی می‌گیرد آن‌ها به شدت مخالفت کنند و فرزندشان را تحت فشار قرار دهد. در این شرایط حتی اگر مسیر مورد نظر شما بهترین راه ممکن هم باشد، باز هم نوجوانان به دلیل احساس به خطر افتادن استقلال‌شان به احتمال زیاد با آن مخالفت کرده و به رفتارهایی نظیر لجبازی روی می‌آورند.

5- از یک روانشناس متخصص در حیطه کودک و نوجوان کمک بگیرید

اگر لجبازی در دوران نوجوانی باعث افت عملکردی در فرزندتان شده است و در جنبه‌های مختلفی نظیر تحصیل یا برقراری ارتباط با دیگران به او آسیب زده لازم است که برای برررسی بیشتر و دریافت درمان مناسب از یک روانشناس متخصص در حیطه کودک و نوجوان کمک بگیرید. برای آشنایی بیشتر با روانشناسی نوجوانان کلیک کنید.

برای دریافت مشاوره در زمینه نوجوانان می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02166419012 تماس بگیرید.

سوالات متداول